Chính sách thuế mới của Mỹ: Thách thức kép cho kinh tế Việt Nam

Bối Cảnh Kinh Tế

Ngày 2/4/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp dụng mức thuế nhập khẩu đối ứng 46% với hàng hóa từ Việt Nam, trong bối cảnh Mỹ đẩy mạnh chiến lược “cân bằng thương mại” với các quốc gia có thặng dư lớn với Mỹ. Đây là một phần trong gói thuế quan mới, bao gồm:

• 10% thuế cơ bản áp lên tất cả các nước.

• Thuế bổ sung từ 25%–60% cho các nước bị cho là “lợi dụng thương mại”.

Việt Nam bị xếp vào nhóm có thặng dư lớn và bị áp mức thuế cao thứ hai, chỉ sau Trung Quốc.

Tác động đối với kinh tế Việt Nam

1. Nguy cơ mất thị trường xuất khẩu chủ lực

Mỹ hiện là thị trường lớn nhất của Việt Nam, đặc biệt với các ngành:

• Dệt may & da giày: chiếm hơn 40% kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ.

• Thủy sản: cá tra, tôm – vốn đã chịu rào cản kỹ thuật – nay càng thêm khó.

• Gỗ & nội thất: chịu tác động nặng khi giá thành tăng mạnh do thuế.

• Cà phê robusta: hiện đã bị áp riêng mức thuế 46%, ảnh hưởng trực tiếp đến nông dân Tây Nguyên và doanh nghiệp chế biến.

​

2. Đầu tư nước ngoài có thể tái phân bổ

Nhiều công ty đa quốc gia chọn Việt Nam làm trung tâm sản xuất thay thế Trung Quốc. Tuy nhiên, với chính sách thuế mới, nguy cơ “Việt Nam + 1” sẽ xuất hiện, khi các nhà đầu tư phải cân nhắc thêm điểm trung chuyển để né thuế.

3. Rủi ro lan tỏa: Việc làm – sản xuất – tăng trưởng

Tổng hợp từ các hiệp hội doanh nghiệp:

• Hàng chục ngàn lao động có thể bị cắt giảm nếu đơn hàng Mỹ suy giảm trên diện rộng.

• Tăng trưởng GDP có thể mất 0,5–0,8 điểm phần trăm nếu kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ giảm 20–30% trong nửa cuối năm 2025.

Phản ứng từ nội bộ nước Mỹ

Điều đáng chú ý là không ít hiệp hội doanh nghiệp Mỹ đã phản đối chính sách này, vì:

• Gây tăng giá hàng hóa tiêu dùng (đặc biệt là hàng dệt may, nội thất giá rẻ).

• Làm giảm cạnh tranh trong ngành chế biến – sản xuất sử dụng nguyên liệu từ Việt Nam.

• Tác động đến lạm phát nội địa và chính sách lãi suất của FED.

Chiến lược ứng phó cho Việt Nam

1. Tăng cường đàm phán song phương với Mỹ, tập trung minh bạch hóa chuỗi cung ứng và chứng minh không thao túng tiền tệ hoặc chuyển tải hàng hóa.

2. Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tận dụng các FTA như EVFTA, CPTPP, UAE…

3. Chuyển đổi sang xuất khẩu có giá trị gia tăng cao, thay vì lệ thuộc vào hàng gia công giá rẻ.

4. Tăng cường nội lực doanh nghiệp nội địa, khuyến khích đổi mới công nghệ và phát triển sản phẩm thương hiệu riêng.

Kết luận

Chính sách thuế mới từ Mỹ là một tín hiệu cảnh báo rõ ràng rằng chiến lược phát triển phụ thuộc vào một thị trường lớn như Mỹ là không bền vững. Dù thách thức hiện tại là nghiêm trọng, nhưng nếu xử lý tốt, Việt Nam có thể tận dụng đây như cơ hội để tái cơ cấu xuất khẩu và nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

https://hoangansteel.com.vn/